Symbolen op de begraafplaats

funerair symbool van een engel

Lopend over de begraafplaats zie je regelmatig symbolen vaak ingebed in grafstenen en gedenktekens. Soms zijn ze zo alledaags geworden dat hun symbolische aard niet meer opvalt voor de gemiddelde voorbijganger. Het kruis is hierbij natuurlijk het meest bekende voorbeeld. Bij oudere monumenten zie vaak ook vormen en afbeeldingen waarvan je vermoedt dat het iets betekent maar dat voor de gemiddelde bezoeker onbekend is. De betekenis van het symbool is in de loop der tijd vervaagd.
Interessant om te weten wat deze symbolen betekenen en waar komen ze vandaan. In dit artikel een kort overzicht van de meest gebruikte symbolen op onze begraafplaatsen.

Van alle tijden

Funeraire symbolen zijn van alle tijden. Al eeuwenlang vormen ze een spelen ze een cruciale rol bij het eren van de doden. Symbolen op grafmonumenten, grafzerken en gedenkstenen verbeelden ons gevoel van liefde, hoop en respect in een universele taal.

Van de oude Egyptische hiërogliefen tot de moderne christelijke kruisen, funeraire symbolen weerspiegelen ook de geloofsovertuigingen en waarden van verschillende samenlevingen en religies. Deze symbolen blijven ook nu relevant in onze moderne wereld.

Ze dienen als een uiting van liefde, respect en eerbied voor de overledene bieden tegelijkertijd troost aan de nabestaanden.

Overzicht veel gebruikte symbolen

Hieronder een overzicht van veel voorkomende symbolen op graven en gedenktekens:

  • Anker
    Het anker is een van oorsprong christelijk symbool dat staat voor hoop. Vaak te vinden op grafstenen van zeelieden en christenen.
  • Duif
    Een van oorsprong christelijk symbool van vrede, liefde en onschuld, vaak gebruikt op grafstenen van kinderen.
  • Eeuwige cirkel of 2 ringen door elkaar
    Vaak wordt een eeuwige cirkel afgebeeld als twee ringen die aan elkaar verbonden zijn, dit kan gezien worden als een eeuwige samenzijn tussen twee geliefden.
  • Engel
    Engelen staan voor liefde en bescherming, en zijn vaak aanwezig op graven als een geruststellende aanwezigheid voor degenen die zijn achtergebleven.
  • Gebroken zuil
    Dit staat voor een leven dat voortijdig is beëindigd en wordt vaak gezien op grafstenen van jonge mensen.
  • Gekroonde schedel
    Dit staat voor de vergankelijkheid van het leven en wordt vaak gevonden op grafstenen van aristocraten.
  • Gekruiste botten
    Een symbool van de dood, gebruikelijk op grafstenen van soldaten.
  • Gevleugelde zandloper
    Dit symboliseert ook de vergankelijkheid van het leven, vaak te vinden op oude grafstenen.
  • Hart
    Symbool voor liefde en genegenheid
  • Infinity of lemniscaat
    Het infinity teken, de liggende acht, staat bekend om zijn oneindigheid, eeuwigdurende liefde en kracht. Het symboliseert ook constante vernieuwing, harmonie, evenwicht en verbondenheid.
  • Klimop
    Symbool van eeuwigheid en onsterfelijkheid, vaak gebruikt op grafstenen.
  • Kruis
    Een symbool van het christendom, vaak gebruikt op grafstenen.
  • Lam
    Symbool van onschuld, vaak te vinden op grafstenen van kinderen.
  • Lelie
    Symbool van zuiverheid, vaak te vinden op grafstenen.
  • Levensboom
    Oud symbool voor spirituele groei, onsterfelijkheid en de verbinding tussen hemel en aarde. In christelijke traditie symbool voor de hoop op eeuwig leven en verlossing door Christus.
  • Olijftak
    Christelijk symbool van vrede, vaak te vinden op grafstenen.
  • Omgekeerde fakkel
    Dit symboliseert het verstrijken van het leven en herinnert ons eraan dat het leven eindig is.
  • Ouroboros
    Dit symbool vertegenwoordigt de eeuwigheid, weergegeven als een slang of draak die in zijn eigen staart bijt, een teken van de oneindige cyclus van het leven.
  • Palmtak
    De palmtak wordt geassocieerd met Palmzondag, de dag waarop Jezus Christus Jeruzalem binnentrok. De palmtak staat symbool voor de overwinning op lijden en de belofte van verlossing.
  • Rots
    Symbool van stabiliteit en veiligheid, vaak te vinden op grafstenen.
  • Rouwende engel
    Dit staat voor verdriet, rouw en troost, vaak te vinden op grafstenen.
  • Schedel met gekruiste botten
    Symbool van de dood, vaak te vinden op grafstenen.
  • Slang
    Symbool van wijsheid en genezing, vaak te vinden op grafstenen.
  • Ster
    Symbool van de hemel en het hiernamaals, vaak te vinden op grafstenen.
  • Uil
    Symbool van wijsheid en kennis, vaak te vinden op grafstenen.
  • Zandloper
    Het verstrijken van de tijd wordt gesymboliseerd door de zandloper, vaak afgebeeld met vleugels om aan te geven dat het leven kort was.
  • Zonnewijzer
    Symbool van de vergankelijkheid van het leven, vaak te vinden op grafstenen.

Ook in moderne grafkunst worden symbolen gebruikt, vaak zijn het dan “nieuwere” symbolen of oude symbolen op hedendaagse wijze vormgegeven.