Het raadsel van de cirkel op het graf

Een vraag

Onlangs mailde Richard me een vraag. Hij had op een aantal bijzondere grafstenen in Duitsland een symbool zien staan: een cirkel met een diameter van ongeveer 10 tot 15 cm. Met een blauwe buitenrand, een witte band en in het midden een rode stip. Het deed hem denken aan een bull’s eye. Hij vroeg zich af wat de betekenis daarvan was. Er stond geen verklarend bordje bij.

Ik kon het zelf ook niet meteen thuisbrengen. Het deed denken aan een symbool van de Duitse brandweer. Sommige brandweersymbolen maken ook gebruik van cirkels en kleuren, maar dit specifieke kleurenschema (blauwe buitenrand, witte band, rode stip) kwam niet overeen met standaard brandweeremblemen in Duitsland.

Roundel

ChatGPT gaf een analyse die niet klopte, maar me wel op het juiste spoor zette. Deze digitale tool beweerde met stellige zekerheid dat het symbool een zogenaamde “roundel” was: een rond herkenningsteken dat vaak wordt gebruikt op militaire vliegtuigen. Misschien herinner je nog de vliegtuigen uit films die dat soort symbolen droegen?

Franse luchtmacht?

Het zou hier gaan om een roundel van de Franse luchtmacht (Armée de l’air). De graven zouden dan van Franse piloten zijn die boven Duitsland zijn omgekomen. Voor zover ik kon nagaan, was de Franse luchtmacht echter al aan het begin van WOII verslagen bij de slag om Frankrijk. Dat maakte het minder waarschijnlijk dat het om Franse piloten ging. Ook klopten de kleuren niet: de Fransen gebruikten Rood aan de buitenkant met een blauwe stip in het midden.

Royal Air Force

Toen viel het kwartje: dit is het embleem van de Royal Air Force, de Britse luchtmacht. Britse vliegtuigen droegen dit symbool tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ook de naam op het graf – Ralph Suntrup – klinkt eerder Engels dan Frans. Alles bij elkaar opgeteld lijkt het dus vrijwel zeker te gaan om het graf van een omgekomen Britse piloot. Misschien neergeschoten boven Duitsland, ergens in de laatste jaren van de oorlog.

Soms vertelt een grafsteen meer dan je op het eerste gezicht zou denken. En soms roept het juist vragen op.

Geschreven door Jeroen Stok, grafkunstenaar en eigenaar van Memorabel afscheidsmonumenten.

Heb je ook een vraag over een bijzonder grafmonument? Stuur je vraag (graag met foto) naar: info@memorabel.nl.
Of bekijk voorbeelden van persoonlijke grafstenen en monumenten op www.memorabel.nl – ik ontwerp en maak grafstenen die met zorg en aandacht zijn gemaakt – ieder met een eigen verhaal.